Tiêu chuẩn kho lạnh cho nông sản, thủy sản xuất khẩu

Vì sao kho lạnh là “điểm sống còn” trong xuất khẩu?

Trong ngành xuất khẩu nông sản – thủy sản, thất bại không nằm ở khâu trồng trọt hay chế biến, mà thường nằm ở khâu bảo quản và chuỗi lạnh. Một sai lệch nhiệt độ chỉ 2–3 độ, hoặc một khoảng thời gian mất lạnh vài giờ, đủ khiến:

Lô hàng bị từ chối khi kiểm định tại cảng
Mất toàn bộ giá trị cảm quan (màu sắc, mùi vị, kết cấu)
Doanh nghiệp chịu thiệt hại hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng

Những thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản đặc biệt yêu cầu khắt khe về chuỗi lạnh xuyên suốt (Cold Chain Integrity) – từ đóng gói, cấp đông, lưu trữ, vận chuyển đến giao hàng.

Chúng tôi – AVG, với hơn 12 năm thi công kho lạnh xuất khẩu, từng chứng kiến nhiều doanh nghiệp thất bại vì hệ thống lạnh thiết kế sai tiêu chuẩn. Vì vậy, bài viết này không chỉ phân tích lý thuyết mà còn chia sẻ kinh nghiệm thực tế để doanh nghiệp Việt Nam tránh rủi ro, đạt chuẩn ngay từ đầu.

CÁC TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ BẮT BUỘC KHI XUẤT KHẨU

1. HACCP & ISO 22000 – Nền tảng bắt buộc

Hầu hết các thị trường nhập khẩu đều yêu cầu doanh nghiệp phải có hệ thống quản lý an toàn thực phẩm như:

HACCP: phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn
ISO 22000: hệ thống quản lý an toàn thực phẩm toàn diện

Đối với kho lạnh, điều này đồng nghĩa:

Vật liệu phải vệ sinh, kháng khuẩn
Quy trình vệ sinh phải chuẩn
Mọi điểm nguy hại như nước đọng, nấm mốc, chênh nhiệt phải được kiểm soát

Điều này quyết định trực tiếp đến vật tư thi công kho lạnh: panel PIR/PU tỷ trọng cao, inox 304, sàn chống trơn, bo góc vệ sinh…

2. SSOP – Quy trình vệ sinh bắt buộc

Các khu vực chế biến và kho bảo quản xuất khẩu đều phải tuân thủ SSOP:

Không dùng panel vân gỗ hoặc vật liệu dễ bám bẩn
Không dùng tôn sơn dễ tróc
Toàn bộ bề mặt phải phẳng – kín – dễ vệ sinh

AVG luôn ưu tiên inox 304 cho những khu vực có hơi nước, rửa trôi, hoặc tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm.

3. Kiểm soát “Vùng Nhiệt độ Nguy hiểm”

Các thị trường quốc tế đều công nhận tiêu chuẩn:

5°C – 60°C là vùng nguy hiểm vì vi sinh phát triển nhanh
Sản phẩm phải được làm lạnh/cấp đông nhanh nhất có thể

Đây là lý do kho xuất khẩu luôn cần hệ thống lạnh công suất lớn, tốc độ kéo nhiệt nhanh và duy trì ổn định tuyệt đối.

YÊU CẦU KỸ THUẬT THEO TỪNG THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU

1. Thị trường EU

EU là thị trường có bộ tiêu chuẩn nghiêm khắc nhất, đặc biệt trong ngành thủy sản.

Yêu cầu nhiệt độ:

Thủy sản đông lạnh: ≤ -18°C
Phải duy trì liên tục xuyên suốt vận chuyển và lưu kho

Yêu cầu đặc biệt:

Bắt buộc có ghi chép nhiệt độ liên tục bằng Data Logger
Phải có bản đồ nhiệt (Temperature Mapping) của kho lạnh
Hải quan EU có quyền yêu cầu truy xuất 1–3 tháng lịch sử nhiệt độ

AVG đã thi công nhiều kho đạt chuẩn EU, trong đó có dự án kho 300 tấn tại Hưng Yên – từng xuất thành công sang EU sau 3 tháng kiểm định hồ sơ.

Thị trường Mỹ (FDA)

Tiêu chuẩn khắt khe nhất là FSMA

Đạo luật FSMA của Mỹ yêu cầu toàn bộ chuỗi lạnh phải:

Có hệ thống giám sát
Có cảnh báo sự cố
Có khả năng chứng minh tính ổn định theo thời gian

Kỹ thuật kho lạnh đạt chuẩn FDA

Dùng vật liệu đạt chuẩn tiếp xúc thực phẩm
Duy trì nhiệt độ ổn định ±1°C
Hệ thống Data Logger phải lưu vết dài hạn

Nghĩa là kho lạnh phải được thiết kế “chắc” ngay từ vật tư đến máy móc.

Thị trường Nhật Bản

Nhật Bản là thị trường khó nhất về cảm quan sản phẩm.

Yêu cầu đặc biệt:

Cấp đông phải cực nhanh
Giảm tối đa hiện tượng vỡ tế bào khi rã đông
Màu sắc và kết cấu phải giữ nguyên trạng

Vì vậy, Nhật Bản ưu tiên công nghệ:

Kho cấp đông sâu -40°C đến -45°C
Máy cấp đông nhanh (IQF)

AVG từng thi công kho cấp đông -45°C cho doanh nghiệp xuất khẩu cá hồi sang Nhật – đây là dự án đòi hỏi công suất kéo nhiệt cực lớn và panel dày 200 mm.

BẢNG NHIỆT ĐỘ CHUẨN CHO TỪNG LOẠI HÀNG XUẤT KHẨU

Nhóm hàng	Nhiệt độ bảo quản	Yêu cầu đặc biệt
Thủy sản đông lạnh	-18°C đến -25°C	Theo dõi nhiệt độ 24/7
Hải sản giá trị cao (cá hồi, cá ngừ)	-40°C đến -45°C	Cấp đông nhanh
Trái cây tươi	0°C đến 10°C	Độ ẩm 80–90%
Rau củ	0°C đến 8°C	Lưu trữ ngắn hạn
Nông sản xuất khẩu (xoài, sầu riêng)	-18°C đến -25°C	Cấp đông nhanh
Thịt gia súc, gia cầm	-18°C	Theo chuẩn quốc tế
Dược phẩm đông lạnh	-20°C đến -40°C	Yêu cầu GSP

AVG luôn xây dựng hồ sơ bản đồ nhiệt độ (mapping) cho các dự án xuất khẩu, giúp doanh nghiệp tự tin khi kiểm tra.

YÊU CẦU THIẾT KẾ KHO LẠNH CHUẨN XUẤT KHẨU

1. Panel cách nhiệt – yếu tố quyết định

Kho xuất khẩu phải đáp ứng:

Panel PIR hoặc PU tỷ trọng ≥ 40 kg/m³
Độ dày:
- Kho mát: 75–100 mm
- Kho đông: 125–150 mm
- Cấp đông sâu: 200 mm

Sai tiêu chuẩn panel → áp suất lạnh thất thoát → điện năng tăng → nhiệt độ không ổn định → rớt hàng xuất khẩu.

2. Máy nén & dàn lạnh đúng công suất

Thị trường xuất khẩu yêu cầu “kéo nhiệt nhanh” và duy trì “ổn định tuyệt đối”, do đó:

Công suất máy nén phải dư tải
Dàn lạnh phải che phủ toàn diện
Có hệ thống tan băng hợp lý

3. Hệ thống dự phòng 1+1 (Redundancy)

Kho xuất khẩu bắt buộc phải không được mất lạnh, vì vậy:

2 máy chạy luân phiên
1 máy hỏng → máy dự phòng tự kích hoạt
Không cần chờ kỹ thuật tới sửa

AVG gần như luôn khuyến nghị hệ thống 1+1 cho kho lớn hơn 100 m³.

4. Giám sát – cảnh báo thông minh

Kho đạt chuẩn xuất khẩu phải có:

Data Logger lưu lại toàn bộ lịch sử
Cảnh báo mất lạnh qua Zalo, SMS, Email
Tủ điện thông minh chống mất pha, chống quá tải

DỰ ÁN THỰC TẾ CỦA AVG

Dự án 1: Kho cấp đông -45°C xuất khẩu cá hồi sang Nhật Bản – Hải Dương

Diện tích: 180 m³
Panel: PIR 200 mm
Máy nén Bitzer công suất lớn
Dàn lạnh tăng cường cấp đông nhanh

Kết quả:
Doanh nghiệp được phía Nhật chấp thuận ngay lần đầu kiểm định. Tỷ lệ hao hụt sản phẩm giảm 28%.

Dự án 2: Kho đông lạnh 300 tấn đạt chuẩn EU – Hưng Yên

Hệ thống dự phòng 1+1
Data Logger 4 tầng
Mapping nhiệt độ chuẩn EU

Kết quả:
3 tháng sau khi bàn giao, doanh nghiệp xuất thành công sang Đức với hồ sơ chuỗi lạnh đạt chuẩn.

Dự án 3: Kho bảo quản trái cây xuất khẩu đi Hàn Quốc – Đồng Nai

Kho mát 0–5°C
Điều khiển độ ẩm 90%
Panel PU 100 mm

Kết quả:
Đảm bảo trái cây giữ màu tốt, không bị mất nước, đạt chứng nhận SPS của Hàn Quốc.

GIẢI PHÁP THI CÔNG CHUẨN QUỐC TẾ TỪ AVG

1. Tư vấn miễn phí bản thiết kế theo tiêu chuẩn từng thị trường

AVG xây dựng bản thiết kế riêng cho từng thị trường bạn hướng đến:

EU
Mỹ
Nhật
Hàn Quốc
Trung Đông

Mỗi thị trường đều có yêu cầu khác nhau, và thiết kế phải phù hợp ngay từ đầu.

2. Thi công trọn gói – Bảo hành dài hạn

Panel – máy móc chuẩn CO/CQ
Thiết kế tối ưu điện năng
Lắp đặt đúng tiêu chuẩn vệ sinh
Bảo hành 1–3 năm
Hỗ trợ kỹ thuật 24/7

3. Hỗ trợ hồ sơ chuỗi lạnh khi kiểm định

AVG hỗ trợ đầy đủ:

Bản đồ nhiệt
Lịch sử Data Logger
Hồ sơ vật tư
Hồ sơ thiết kế

Khách hàng xuất khẩu đặc biệt đánh giá cao phần này.

LỜI KHUYÊN TỪ AVG

Xuất khẩu là cuộc chơi không dành cho những hệ thống nửa vời. Kho lạnh phải chuẩn ngay từ đầu, vì chỉ một lỗi nhỏ cũng có thể phá hủy cả lô hàng.

Doanh nghiệp muốn xuất khẩu bền vững cần tập trung vào:

Vật tư đúng chuẩn
Công nghệ kiểm soát thông minh
Hệ thống dự phòng
Giám sát nhiệt độ liên tục
Hồ sơ chuỗi lạnh đầy đủ

Với kinh nghiệm nhiều năm thi công kho xuất khẩu cho EU – Mỹ – Nhật, AVG cam kết mang đến giải pháp chuẩn quốc tế, tối ưu điện năng, và an toàn cho lô hàng.